Nie taki wilk straszny jak go malują

Wilki kochają przestrzeń. Kiedyś występowały w całej Ameryce Północnej, Europie i Azji. Dziś wilcze terytorium znacząco się skurczyło . Każda wilcza wataha potrzebuje minimum 100 kilometrów kwadratowych terytorium. W skład rodziny wchodzi basior, waderą oraz ich potomstwo. Wilczyca ma jeden miot rocznie, młode w liczbie 2-6 rodzą się na przełomie marca i kwietnia a samodzielność uzyskują po 2 latach życia. Watahy mogą liczyć po 20-30 osobników ale polskie rodziny są znacznie mniejsze. Przestrzega się w nich systemu hierarchicznego. Porozumiewają się przez dźwięk, mowę ciała, feromony, znaczenie terenu.

Wilki zamieszkujące Polskę mają najczęściej umaszczenie płowo-beżowe, z brązowo-czarnym grzbietem i rudym tyłem uszu i głowy. Charakteryzują się sylwetką maratończyka, która umożliwia wytrwały chód, a w przypadku ucieczki czy polowań szybki, długodystansowy bieg. Żywią się zwierzętami kopytnymi, ale także rybami, gryzoniami czy ptakami. W skład posiłku wchodzą także zwierzęta padłe. W ten sposób wilki sprzątają las i w naturalny sposób karmią oraz regulują liczebność różnych gatunków. Potrafią przez wiele dni nie jeść (czasem zadowolą się jagodami, grzybami, ziołami, dzikimi jabłkami) aby potem jednorazowo spożyć ok 10-15 kg mięsa.

Wilki ograbiane przez człowieka z ostatnich dzikich terenów łowieckich, dzielone kolejnymi drogami, stając w konkury z myśliwymi o prawo do zwierzęcia, czasem zmuszone są do zapuszczania się na tereny rolne po zwierzęta gospodarskie. Należy jednak pamiętać, że wilki nigdy nie zabijają dla przyjemności a jedynie z głodu i potrzeby przeżycia. Są strażnikami lasów, dbającymi o równowagę w środowisku. Stanowią naturalną część systemów przyrody Ziemi, która winna być zachowana dla nas oraz przyszłych pokoleń. Człowiek zaburzył naturalne układy przyrodnicze dla własnych ekonomicznych korzyści. Drapieżniki, w tym wilki, stały się pierwszymi ofiarami naszej ingerencji.

Na co dzień wilki unikają kontaktu z ludźmi, którego traktują jako największego drapieżnika w ekosystemie. Człowiek, który od wieków podziwia wilki za ich urodę, siłę i pragnienie wolności, stworzył jednocześnie ponury wizerunek wilka i zaszczepił go głęboko w ludzkiej świadomości. Wilki przedstawiano jako szkodniki, niebezpieczne dla ludzi zwierzęta a w licznych podaniach i dziecięcych bajkach jako bestie czy wilkołaki. Popadły więc w niełaskę i przez ostatnie 200 lat skutecznie skutecznie je tępiono. Wybita populacja polskiego wilka nieśmiało odradza się mimo stale pogarszających się warunków do rozrodu i polowań. Wilki, choć często pokazywane jest to inaczej, są sprzymierzeńcami leśników i rolników. Zmniejszając liczebność ssaków roślinożernych ograniczają szkody na terenach leśnych i agro. Mało kto zdaje sobie sprawę, że polskie lasy penetruje ok 150 tys psów i 100 tys kotów. Są zabójcami drobnych dzikich zwierząt, zagrażają gatunkom chronionym. Są także nosicielem obcych dla naturalnego środowiska chorób. Wilki wyłapują wałęsające się po lasach psy i koty, przyczyniając się do realnej ochrony mieszkańców lasów…Komercjalizacja lasów i rozwijająca się turystyka odbierają ostatnie naturalne tereny występowania wilków. Zimowe dokarmianie dzikiej zwierzyny zaburza ekosystem, dając argumenty do działalności łowieckiej. Myśliwi przejęli rolę wilków, odsuwając te ważne dla środowiska zwierzęta w najdalsze zakamarki lasów, do leśnego „podziemia”.

Takie postępowanie może prowadzić do poważnych zmian w przyrodzie. Pouczającą lekcją niech będzie przykład Parku Narodowego w Yellowstone (USA), w którym wybito wilki, Przez siedemdziesiąt lat Park funkcjonował bez tego  drapieżnika, co doprowadziło do zaburzenia gospodarki wodnej. Co to ma wspólnego z wilkami? Ich brak spowodował, że łosie zdewastowały rosnące przy strumieniach drzewa. Bobry, które tam żyły, utraciły budulec, więc także ten gatunek przepadł. Brak bobrów i tam doprowadził do wyschnięcia stałych i okresowych rozlewisk. Zniknęły tym samym liczne gatunki ptaków. Obniżył się poziom wody, a wartki nurt pogłębił koryta rzek, pozbawiając dostępu do wody wielu gatunkom roślin. Tak na ludzkich błędach uczymy się mądrości przyrody.

W roku 1995 rozpoczęto dyskusję o potrzebie całościowego podejścia do problemu ochrony wilków na świecie. W Polsce wilki objęte zostały ochroną ścisłą w roku 1998. Zabronione jest ich zabijania, okaleczanie, chwytania, przetrzymywania, niszczenia nor i wybierania szczeniąt, przechowywania i sprzedaży skór i fragmentów zwierzęcia. W „Polskiej czerwonej księdze zwierząt” wilk ma status NT (Near Threatened) jako gatunek niższego ryzyka ale bliski zagrożenia. Czerwona księga nie stanowi jednak gwarancji spokojnego życia dla wilków. Wilki nie znają granic wytyczonych przez człowieka, nie potrzebują też paszportów. Życie wilków (i wielu innych zagrożonych gatunków) zależy więc od transgranicznego pojmowania ekologii. Równolegle należy prowadzić prace ustawodawcze w każdym sąsiednim państwem. Ostatnio dołączyła do nas Słowacja wprowadzając zakaz odstrzału wilków. Czekamy na Ukrainę a potem na kolejne państwa Europy. Jesteśmy to winni wilkom.